7x Architectonische hoogstandjes

We zeggen wel eens dat Eindhoven niet het mooiste meisje van de klas is, maar wél het interessantste meisje. Dat gaat zeker op voor onze architectuur. We staan niet bekend om onze fraaie grachtenpanden, historische villa’s en statige herenhuizen (al hebben we die ook, heus!), maar des te meer om de eclectische mix van naoorlogse bouw. Hier vind je niet alleen innovatieve nieuwbouw, maar ook slim gerenoveerde fabriekspanden van Philips. En natuurlijk iconen als het Evoluon, dat al sinds 1966 onze stad siert. Ben je een architectuurliefhebber en wil je weten welke gebouwen je echt niet mag missen? Check deze lijst!

De Vestedatoren of ‘t Wybertje

Architect: Jo Coenen
Locatie: kruispunt Vestdijk / Smalle Haven 
Oplevering: 2006

Wel eens in New York geweest? Misschien ken je het beroemde Flatiron Building wel. Dat gebouw staat als een gigantische taartpunt op een van de belangrijkste kruispunten in Manhattan. De Vestedatoren heeft met z’n ranke vorm en ronde voorkant iets weg van z’n New Yorkse zusje. Maar waar het strijkijzergebouw een driehoek is, vormt de Vestedatoren een ruit. Sommige mensen noemen ‘m daarom wel eens liefkozend ‘t Wybertje. 

Op de 28 verdiepingen van deze toren vind je voornamelijk appartementen die je kunt huren voor gemiddeld zo’n 4k per maand, of kopen voor een slordige 8 ton. Kost wat, maar dan woon je wel in een van de tofste torens in Eindhoven. 

Kijken maar niet kopen, kan natuurlijk ook. Dit gebouw is sowieso favoriet bij fotografen. Onze tip? Zet ‘m op de kiek met de hangende tuinen van Medina op de voorgrond. Dat is het appartementencomplex ernaast, gelegen aan Het College. Prachtige foto verzekerd! Leuk weetje: het jaar na z’n oplevering kreeg de Vestedatoren de BNA Architectuurprijs voor beste gebouw van het jaar. Welverdiend! 

De Blob

Architect: Massimiliano Fuksas
Locatie: 18 Septemberplein 
Oplevering: 2010

Om winkelpubliek naar het nieuwe Emmasingelkwadrant te lokken, wilde de gemeente Eindhoven een verleidelijk gebouw naast de Admirant zetten. Maar dan wel eentje die de open zichtlijn vanaf het station naar de Lichttoren nauwelijks zou verstoren. De vraag was dus om een bescheiden en transparant, maar wél heel sexy gebouw te ontwerpen. Totaal geen ingewikkelde briefing. Verrassend genoeg is het dan ook niet helemaal gelukt, want dit bijzondere gebouw trekt alle aandacht naar zich toe en staat ook nog eens recht voor de Lichttoren, vanaf het station gezien. 

De Blob is de eigenwijze creatie van de Italiaan Massimiliano Fuksas. Ondanks het futuristische uiterlijk, ontwierp hij de eerste versie van het gebouw met een homp klei waar hij met zijn vuisten een paar deuken in maakte. Ieder z’n proces, nietwaar? 

De Blob is niet alleen leuk van buiten. Binnen kun je fantastisch shoppen bij Sissy Boy. Van kleding tot accessoires voor je stekje en keukenspullen. Toe aan een kleine break? Strijk dan neer in brasserie Sissy Boy Daily op de eerste verdieping. Kun je heerlijke broodjes, salades en shakes krijgen. Om het 18 Septemberplein helemaal af te maken, ontwierp Massimiliano ook de nieuwe fietsenstalling onder het plein. De twee bijzonder ingangen van de Tube, zoals de stalling heet, doen een beetje denken aan puntzakken voor frietjes, maar passen wel perfect bij de Blob. 

Sinds 2013 heeft de Blob een klein zusje aan de andere kant van het 18 Septemberplein: de Bubble, flagshipstore van America Today. Ondanks dat deze zeepbel van staal en glas heel erg lijkt op de Blob, is ie van een andere architect: Tarra Architectuur en Stedenbouw. Sommige mensen vinden beide glazen bouwwerken een doorn in het oog, maar ze verdienen absoluut een plek in dit lijstje met architectonische iconen. 

Bosco Verticale of de Trudo Toren

Architect: Stefano Boero Architetti
Locatie: Ketelhuisplein, Strijp-S
Oplevering: 2021

De naam Bosco Verticale (voluit: Bosco Verticale Trudo Vertical Forest) mag je over 5 minuten weer vergeten, die gebruikt niemand. Hier heet deze groene jongen gewoon de Trudo Toren. En de Trudo Toren is een van de meestbesproken appartementencomplexen van de afgelopen jaren. Hij telt 18 verdiepingen met 125 sociale huurwoningen. De bewoners delen hun toren met maar liefst 125 bomen en 5.200 struiken en planten. Al dit groen absorbeert op jaarbasis 50.000 kilo CO2 en levert 13.750 kilo zuurstof. Daar wordt een mens toch gelukkig van!

Erg origineel is de Trudo Toren niet, want in Milaan staan sinds 2014 twee dezelfde groene torens, ook ontworpen door Stefano. Waarom zou je het wiel ook opnieuw uitvinden? Ergens wel een pluspunt: wij halen bijzondere architectuur gewoon naar Eindhoven. Hoef jij niet meer ver te reizen! 

Onderin de Trudo Toren vind je de conceptstore WEAR by HappyGreen en The Scenery Shop. En laten wij daar nou toevallig hele leuke webstories over gemaakt hebben. 

Haasje Over

Architect: VMX
Locatie: Ketelhuisplein, Strijp-S
Oplevering: 2021

Aan de andere kant van het Ketelhuisplein heeft woningcorporatie Trudo nog zo’n blikvanger neergeplempt: Haasje Over. Je denkt misschien ‘gekke naam’. Klopt, is de werktitel waar ze nooit meer vanaf gekomen zijn. Wel een logische naam, want het oranje haasje staat op het punt om over skatepark Area 51 heen te springen, zoals in het oude schoolpleinspelletje. Die move is ook meteen wat het pand zo bijzonder maakt. Meer woningen bouwen is belangrijk voor de stad, maar plekken als Area 51 zijn dat ook. Dus besloot Trudo creatief met de ruimte om te gaan en over het skatepark heen te bouwen. Area 51 kreeg zelf ook een flinke make-over, dus kunnen de twee gebouwen de komende decennia samen blijven spelen op het plein. 

Een jaar na oplevering kreeg Haasje Over er een toffe gadget bij: een PowerNEST op het dak. Dit is een revolutionaire manier om duurzaam stroom op te wekken. Het nestje bestaat uit vier windturbines en 296 zonnepanelen die samen maar liefst zo’n 140 megawattuur per jaar opleveren.

In de plint van deze gezellige toren vind je Tea Stories. De perfecte plek voor een lichte lunch, exotische thee of allebei. Verwen jezelf! 

DOMUSDELA 

Architect: Diederendirrix en architecten|en|en
Locatie: Kanaalstraat, centrum
Oplevering: 2019

DOMUSDELA, vrij vertaald het huis van DELA, de uitvaartmaatschappij. Klinkt ongezellig, maar we beloven dat het er een hele levendige bedoening is. DOMUSDELA is een fusie van moderne bouw met kloostercomplex Mariënhage, een van de oudste plekken van de stad. Geen simpele taak, want hoe doe je een rijksmonument eer aan, en zorg je tegelijkertijd voor een gebouw dat past in een moderne binnenstad? Wij zijn natuurlijk een beetje bevooroordeeld, maar we vinden dat het fantastisch gelukt is. Het contrast tussen de oude kloostergebouwen en de witte aanbouw werkt gewoon. We stonden er dan ook niet van te kijken toen ook DOMUSDELA in de prijzen viel bij BNA: in 2020 won het complex de prijs voor beste gebouw. 

Sinds de opknapbeurt is het een prachtige locatie voor ceremonies, vergaderingen en evenementen. Je kunt er heerlijk eten bij Brasserie Rita, en chic overnachten in boutiquehotel Mariënhage.   

Evoluon

Architect: Louis Kalff en Leo de Bever
Locatie: Noord Brabantlaan
Oplevering: 1966

Tegenwoordig staan we niet meer écht te kijken van gebouwen als het Evoluon. Maar moet je eens bedenken hoe men halverwege de jaren 60 reageerde op deze gigantische ufo. Het Evoluon was een cadeautje van Philips. Want wie 75 jaar wordt, trakteert op futuristische gebouwen. Helemaal altruïstisch was het niet, want het Evoluon deed dienst als educatief technologiemuseum, waar hordes schoolkinderen uit het hele land vooral veel over Philips konden leren. 

Het gebouw bestaat uit twee grote schalen met een doorsnede van maar liefst 77 meter. Dat is zo lang als het Student Hotel naast het station hoog is. Die kolossale schotel rust op 12 V-vormige kolommen van elk 8 meter hoog. De schaal zelf bestaat uit 822 zeshoekige betonnen elementen. Elk element weegt 1.200 kilogram, daardoor weegt de hele unit maar liefst 15.000 ton. We weten niet hoeveel Student Hotels dat is. 

In 1989 sloot het technologiemuseum en werd het Evoluon een congrescentrum. In 2018 kreeg onze geliefde staande schotel eindelijk het stempel rijksmonument. En zoals zo vaak in het leven, gaat het cirkeltje uiteindelijk weer rond, en is het Evoluon nu weer een soort van museum. Next Nature Network gaat er de komende jaren hele toffe VR-belevingen realiseren. 

Station Eindhoven

Architect: Koen van der Gaast
Locatie: Stationsplein
Oplevering: 1956

We eindigen op de plek waar veel mensen hun reis in Eindhoven juist beginnen: het centraal station. Koen van der Gaast, stationsarchitect des vaderlands, ontwierp dit bijzondere gebouw. Naast het station van Eindhoven heeft hij ook het station van Tilburg en de oude stations van Den Haag Centraal en Schiphol op zijn naam staan. En nog een hele trits stations van plekken waar je waarschijnlijk nooit komt. 

Goed, terug naar station Eindhoven. Dit is een gebouw dat je het beste vanaf een afstandje kunt bekijken. Dan wordt het niet alleen mooier, maar zie je ook dat het wat weg heeft van een Philips-buizenradio. Om precies te zijn van de Philitina B0X15U. De kans is groot dat een Eindhovenaar je wijsmaakt dat dit geen toeval is, maar dit soort radio’s werden pas begin jaren 60 ontwikkeld. Koen van der Gaast was absoluut een man met een vooruitziende blik, maar vooral ook een nuchtere knakker die zich nooit tot dat soort sentimentele ontwerpen zou verlagen. 

Tussen 2013 en 2018 is het station grondig gerenoveerd. Zie je aan de buitenkant eigenlijk niets van, maar aan de binnenkant des te meer. De komende jaren gaat het stationsgebied nog vol op de schop, dus genoeg nieuwe architectonische hoogstandjes in de maak!