De weg naar de Graduation Show

De Graduation Show is een vast en belangrijk onderdeel van de Dutch Design Week (DDW). Afstudeerders van de bachelor- en masteropleidingen aan de Design Academy Eindhoven presenteren hier hun eindwerk aan het grote publiek. 

Welkom in de eindeloze hallen van het Campina-terrein (tegenwoordig De Caai). Nu nog koud en leeg, op een paar mensen na dan. Zoals Marcel, de huisconciërge van de DAE, die met stevige tred door het pand loopt, elke bezoeker nauwlettend in de gaten houdend. Af en toe zoeft er iemand voorbij op een skateboard of rijdt een hoogwerker langzaam naar een volgende hal. Het is stilte voor de storm. Binnen afzienbare tijd zullen 50.000 bezoekers uit binnen- en buitenland naar deze plek stromen.

In een kale ruimte aan de voorkant - straks de entree van de Graduation Show - slingert een plattegrond. Een groot vel met verschillende kleurblokken en de namen van alle 181 afstudeerders. Over wie waar komt te staan is grondig nagedacht. Dit jaar zal het werk niet gepresenteerd worden per departement, maar rond thema’s en onderzoekstijlen. In de nu nog lege hallen hebben we afgesproken met drie van de graduates. Hoe bereiden zij zich voor op de Show? En hoe is het om straks je levenswerk te tonen aan de internationale designwereld?

Paul Coenen | Borders of assembly

'Ik ben er klaar voor. En klaar mee', grinnikt Paul Coenen. 'Ik kan niet wachten om straks echt aan de slag te gaan als ontwerper.' Zijn afstudeerproject, waarmee hij deze zomer al zijn papiertje haalde, is hij op het laatste moment nog wel gaan aanpassen. 'Een paar dingetjes die waarschijnlijk geen mens ziet, maar waarvan ik weet dat ze nog iets beter kunnen.'

De Show is het eindpunt van zijn opleiding, maar ook heel erg de start van iets nieuws. De afgelopen jaren heeft hij doelbewust ervaring opgedaan in andere designstudio’s, om met eigen ogen te zien hoe je een studio runt en je werkt presenteert op grote beurzen. Hij liep mee met bekende ontwerpers als Lex Pott en bij Studio RENS.

Op de Graduation Show staat hij met een serie meubels die er aanvankelijk simpel uitzien. Precies daarin is ook de meeste tijd gaan zitten. 'Ik vind het leuk als je kunt zien hoe iets in elkaar steekt, zonder het te verstoppen. Hoe iets eruit ziet, is de consequentie van hoe het gemaakt is.'

Normaal is DDW een week vol feestjes, zegt Paul. Maar deze keer laat hij ze voorbijgaan. Alle aandacht naar de Graduation Show. 'De visitekaartjes zijn gedrukt en vlak voor DDW gaat mijn nieuwe site de lucht in. Ik ben er klaar voor.'

Gijs de Boer | Probably an ATM

Je werk presenteren aan je docent en klasgenoten is toch wel iets anders dan aan 50.000 mensen, zegt Gijs de Boer. Tijdens de Graduation Show laat hij daarom een iets aangepaste versie van de ATM-machine zien waarmee hij recent afstudeerde. Gijs bewandelde een interessante weg voordat hij uitkwam bij het designinstituut aan de Emmasingel. Hij begon aan de TU/e met Industrial Design, maar zocht naar meer reflectie op de rol van technologie. In Twente werd het techniekfilosofie. Inhoudelijk wat hij wilde, maar qua vorm een lastige. 'Al je ideeën komen uiteindelijk toch samen in een tekst in Times New Roman.' Op de Design Academy Eindhoven viel alles samen. Al blijft het zoeken naar het juiste medium voor zijn projecten. 'Bij mijn afstudeerwerk laat ik ook twee videos zien. Maar is video dan hét ding waarmee ik mezelf wil presenteren? Daar heb ik mee geworsteld.'

In zijn aanmeldingsbrief voor de DAE ging het al over geld en ruim twee jaar later is dat ook het thema van zijn eindproject. 'Geld heeft altijd vertrouwen nodig. Het fascineert me hoe dat vertrouwen ontworpen wordt. Vroeger zaten banken in imposante gebouwen met grote zuilen. Nu is een bank vooral de geldautomaat, een apparaat met een neutraal uiterlijk.'

'Een pinautomaat straalt met zijn neutraliteit uit dat alles onder controle is. Waarschijnlijk om vertrouwen te winnen, maar bij mij roept het juist wantrouwen op. Geld en instituties zijn nooit compleet op orde, laat staan neutraal. Het is een collectief spel dat we samen spelen om het zo goed mogelijk te laten werken. Waarom zou je dat niet laten zien? Dat voelt voor mij eerlijker.'

Hij vertelt het verhaal terwijl hij zo losjes mogelijk staat te poseren voor de camera. 'Eigenlijk is dit natuurlijk ook een beetje fake', lacht hij. Hij pakt zijn telefoon en doet alsof hij een selfie maakt. Naar zijn studievriend Colin, die staat toe te kijken: 'Colin, is this consistent with my project, now that I’m posing as if I’m not posing?'

Colin Keays | Soon all this will be picturesque ruins

Colin zit samen met directeur Joseph Grima en drie andere mensen in het curatorial team van de Graduation Show. Ze bedachten de opzet van dit jaar, waarbij het presenteren naar departement werd losgelaten en je als bezoeker langs verschillende verhaallijnen wordt geleid. In alle drukte zou je bijna vergeten dat hij daar zelf ook straks tussen staat. Colin studeerde deze zomer af aan de masteropleiding.

Hij is een van de weinige die alle 181 werken kent. Het zijn vaak complexe projecten, vertelt hij, die een mentaliteit shift laten zien in hoe ontwerpers reageren op wat er in de wereld gebeurt. Zijn eigen project gaat over gentrificatie en het verdwijnen van queer plekken in de stad. In een oude schuur in Woensel, eind dit jaar zal die worden afgebroken, experimenteerde hij het afgelopen jaar met clichés rond opwaardering van wijken. Eerst zette hij er een gay bar in, daarna een hip café vol avocado’s om vervolgens de boel te verbouwen tot Airbnb, inclusief witte muren met zwart-wit foto’s van de omgeving. 'Een soort parodie op hoe dit soort processen verlopen, wat er verloren gaat en de vraag van wie een publieke ruimte eigenlijk is.'

Terugkijkend, zegt Colin, zit dit eindmoment altijd in je achterhoofd als je bezig bent met afstuderen. Al moet je het daar niet voor doen. Een project kan nog een heel leven hebben na de Graduation Show. Hij lacht: 'Maar een oude melkhal aan de rand van de stad is natuurlijk wel de perfecte plek om het over gentrificatie te hebben.'